Bij Matteüs 6:6
God verandert niet door onze vreugde en blijft dezelfde onder onze pijn. Dat schreef ik in mijn vorige Parelduiker en dat riep vragen op. ‘Zo’n onbewogen God – ik weet het niet. Ik vind het juist een troostrijk beeld dat God meelijdt.’ En ook: ‘Ik bid al zólang hetzelfde! Zou God daardoor niet geraakt worden?’
Het heeft alles te maken met het beeld dat je van God hebt. Van de middeleeuwse mysticus Meester Eckhart leer ik telkens weer om afscheid te nemen van alle beelden in mijn ziel – die van mezelf, van anderen en van God. Want als je met beelden in je binnenste rondloopt, zie je de werkelijkheid niet goed. Je ziet alleen het beeld dat je ervan hebt. Maar help, wat zitten die beelden diep! God op een troon in de hemel, God als grote Trooster, God als bestuurder van het Al. Ook in mij zitten zulke godsbeelden nog ergens en het is een hele worsteling om mijn waarnemen en mijn ervaren daardoor niet te laten beïnvloeden.
Toch komt er langzamerhand ook iets anders. Nou moet ik natuurlijk uitkijken dat ik niet nieuwe beelden ga maken, die mij weer het zicht op de werkelijkheid ontnemen, maar in alle voorlopigheid leer ik God steeds meer te zien als een ruimte. Als een ruimte die altijd en overal beschikbaar is. Een ruimte die geen ruimte is, maar een mogelijkheid. Een dimensie onder, boven, in onze werkelijkheid. En daar is volmaakte rust. Kalmte. Stilte. Leegte. Er is niets. Er is alleen een puur, onbewogen zijn.
Ik kan op welk moment dan ook daar binnentreden. Ik hoef alleen maar naar binnen te keren en de rust in mezelf op te zoeken. En als ik dan de drempel overga en die ruimte betreed, vervluchtigt als het ware vanzelf alle hectiek van mijn dagelijkse leven. Alle heftigheid lost op. Het heeft in die ruimte geen bestaan, geen zijn. Het heeft al helemaal geen vat op mij, het is van mij af.
Een lege, volstrekt kalme ruimte, waarin alleen onbewogen zijn is. ‘Maar gij, wanneer gij bidt, ga in uw binnenkamer’, schrijft Matteüs. Misschien is dat wel bidden: dat je die ruimte betreedt en de dingen die je bedrukken en benauwen een voor een kunt afleggen, voor je neerleggen, ze kunt waarnemen en kunt nemen voor wat ze zijn in het licht van de eeuwigheid.