Bij Matteüs, Marcus, Lukas en Johannes
Heb je er wel eens over nagedacht hoe fijn het is dat er vier evangeliën zijn? Zowel Matteüs, Marcus, Lukas en Johannes beschrijven het leven van Jezus en wat hij allemaal zei en deed. Elk op eigen wijze! Er zijn ons dus vier verschillende verhalen over Jezus overgeleverd. Er zijn mensen geweest die dachten: maar wat is nou het ware verhaal over Jezus? Wat is er nou echt gebeurd? En ze ondernamen pogingen om dat ‘ware’ verhaal te distilleren uit die vier. Dat moet je helemaal niet willen, natuurlijk! Ten eerste omdat het niet lukt. Als er een ongeluk gebeurt en de politie noteert wat de getuigen hebben gezien, dan gebeurt er min of meer hetzelfde. De verslagen gaan over dezelfde gebeurtenis, maar er zullen verschillen zijn. Onverenigbare verschillen, zelfs. In het geval van dat ongeluk is het wel interessant wat de ware toedracht is geweest, maar in het geval van het levensverhaal van Jezus niet – en dat is punt twee. De evangeliën zijn namelijk niet geschreven om ons te leren wie Jézus was. De evangeliën zijn geschreven om ons te laten beseffen wie wíj zijn.
Kijk, als het er in godsdienst om zou gaan dat je een aantal dingen voor waar aanneemt en die belijdt totdat je een ons weegt, dan was men wel gekomen met een lijstje van die punten. Of een stappenplan. Of een desnoods een pakket voorwaarden. Maar die zijn er niet. Nee, we hebben verhalen gekregen. In de evangeliën: een levensverhaal belicht vanuit vier verschillende perspectieven. Vier verhalen over één mens, die je kunt lezen en herlezen tot je een ons weegt – nu wel. Want telkens, telkens ga je nieuwe dingen zien, nieuwe dingen begrijpen, omdat jij groeit, verandert, vernieuwt.
Het gaat er ook niet om wie er gelijk heeft. De vier evangelisten gaan niet met elkaar op de vuist om uit te vechten wiens verhaal het enig ware is. Ze kunnen gerust naast elkaar bestaan. Het gaat namelijk niet om de schrijvers, het gaat zelfs niet om de beschrevene, het gaat om de lezer. ‘Hier’, zegt Marcus tegen de andere drie, ‘ik presenteer jullie mijn verhaal.’ ‘Mooi’, reageert Matteüs als Marcus is uitverteld. ‘Ik zal vertellen hoe ik er tegenaan kijk.’ Als Matteüs klaar is, is het even stil. Dan neemt Johannes het woord. ‘Mag ik jullie vertellen wat ik vanuit mijn perspectief zie?’ Als Johannes uitgesproken is, draaien de hoofden naar jou. ‘Zeg, lezer uit de verre toekomst, wat zie jij eigenlijk?’ De vier verschillende verhalen – ze zijn een uitnodiging.
Matteüs, Marcus, Lukas en Johannes. Vier verschillende stemmen, vier verschillende klanken – en wat ze samen zingen, hoe verschillend ook, klinkt als één lied. Ja, het schuurt af en toe en klinkt niet altijd even harmonieus, maar dat hoeft ook niet. Want juist in dat schurende en niet-harmoniërende is ruimte. Ruimte voor jou en mij om ons eigen verhaal mee te laten klinken en te verweven in dat lied dat toch al klinkt.