Bij Psalm 51 en 1 Samuël 15:1-16:23
Dat koning David zich niet altijd even fatsoenlijk gedraagt, is hopelijk geen nieuws. Daarvan spreekt onder andere Psalm 51. Het lied dat hij zingt, steunt en stamelt, nadat hij zich de vrouw van een ander heeft toegeëigend en de profeet Natan hem heeft laten inzien dat hij over de schreef gegaan is. Het is een en al schuldbelijdenis. ‘Was mij schoon van alle schuld, reinig mij van mijn zonden.’ De psalm is een opeenstapeling van dat soort frases. En dan staat er: ‘Neem uw heilige geest niet van mij weg.’ Die zin blijft me bij. Blijkbaar kan God besluiten om zijn geest van iemand weg te nemen. En blijkbaar heeft David Gods geest meer dan nodig.
Een opstelling in de workshop ‘Op zoek naar de ziel van het bijbelverhaal’, een soort bibliodrama, opent mijn ogen. Degene die Davids voorganger, koning Saul, representeert, zit in een stoel en staart naar de grond. Er lijkt een donkere wolk boven hem te hangen. Hij zegt niet veel, wil niet geholpen of afgeleid worden. Hij gaat gebukt onder iets. Er drukt iets zwaar op zijn schouders. Als we iemand anders opstellen voor het koningschap, draait Saul zich van hem weg en krimpt hij nog verder ineen.
Aan alle kanten is het duidelijk dat het koningschap hem te zwaar is. Te groot. Dat is niet verwonderlijk. Saul heeft het vertrouwen van God verspeeld. God verwerpt Saul en neemt zijn geest van hem weg. Schrijnend is het. Daar zit hij, koning Saul. Zonder de geest van God moet hij het koningschap dragen. In zijn eentje. En alsof dat niet genoeg is, stuurt God hem een boze geest, die hem kwelt.
Waar God zijn geest weghaalt, blijft leegte over. Ruimte voor andere geesten, die met hun tengels proberen jou in handen te krijgen. Die aan komen sluipen en kruipen en hun weg zoeken naar jouw ziel en die omsingelen, omvatten en bezetten. Die de macht grijpen over jou. Langzaam, maar zeker.
David wordt ingevlogen om de lier te spelen op de momenten dat Saul lijdt onder zijn boze geest. De muziek verzacht zijn leed. David maakt van nabij mee hoe het is om heilige-geestloos door het leven te gaan. Om zonder de steun van God koning te zijn. Het is te zwaar voor een mens.
Op 30 april krijgt ons land een nieuwe koning. Laten we hopen dat hij gedragen wordt door Gods geest!