Bij Lukas 9:37
Jezus en drie van zijn leerlingen hebben boven op een berg een godservaring. Mozes en Elia verschijnen en Jezus verandert voor het oog van zijn leerlingen van gedaante. Blinkend wit worden zijn kleren en zijn gezicht straalt. Petrus wil de ervaring vasthouden. ‘Laten we drie tenten bouwen.’ Maar het gebeuren loopt als zand tussen zijn vingers door.
Wie ooit iets geproefd heeft van God, van het Zijn zelf, van de diepere dimensies van ons bestaan, die zal het herkennen. Ach, kon het maar zo blijven, deze vrede, deze volledige rust, dit licht, deze kalmte. De ervaring is zo zoet en je voelt je zo liefdevol, zo compleet. Het licht van de ervaring geeft je hele bestaan, hét hele bestaan, zo’n prachtige glans. Vanzelf dat je dit wilt vasthouden. ‘Laten we drie tenten bouwen.’
Dat vasthouden kent ook andere vormen. Je keert terug naar de plek waar het gebeurde, je draait dezelfde muziek, je zoekt dezelfde persoon op. Maar je zult zien: dat werkt allemaal niet. De ervaring werd je tóen gegeven. Het was een geschenk voor dat ene moment.
De mystici hameren er voortdurend op. Je moet niet in de godservaring willen blijven hangen, maar hup, het leven weer in. Om het in de landschappelijke taal van Lukas te zeggen: je kunt niet op de berg blijven, je moet weer afdalen. Je moet het dal weer in. Het dal, waar zich het gewone dagelijkse bestaan afspeelt met zijn gedoe, zijn ditjes en datjes. En midden in dat hele gewone leven, kan die ervaring vruchtbaar worden – maar alleen als je haar niet wilt vasthouden.
De zestiende-eeuwse Spaanse mysticus Johannes van het Kruis spoort ons aan de zintuiglijke laag volledig van de ervaring af te pellen, zodat alleen de geestelijke inhoud overblijft. Als je alleen maar voor ogen houdt wat je ‘gezien’ hebt (of gehoord, gevoeld, geroken of geproefd) en daarnaar terugverlangt, dan staar je je nog altijd blind op de buitenkant van wat je medegedeeld is. Maar daar is de ervaring je niet voor gegeven. Er wordt jou iets aangereikt vanuit een diepe dimensie. Die inhoud heeft een zintuiglijke schors, maar dat is slechts de verpakking. Ontdoe de ervaring van die verpakking en kijk wat erin verborgen zit, wat de kern ervan is.
De ervaring is je gegeven opdat die jou stap voor stap transformeert. Je hebt iets ervaren van het wezen van het bestaan zelf. Van de kern van jouw bestaan, van het bestaan van ieder mens. Die ervaring kan jou van binnenuit omvormen – van binnenuit naar buiten toe. In het diepste van jezelf heb je iets waargenomen en dat zet op alle lagen van je bestaan verandering in gang. Je hebt iets gezien van het wezen van alles en dat kan niet anders dan je hele bestaan doordesemen, doorstralen.
De ervaring was een geschenk voor dat ene moment. Wie de ervaring-als-ervaring kan loslaten, die maakt ruimte voor het wezen van de ervaring om zich te verankeren in de rotsbodem van je bestaan. Juist zo kun je de ervaring meenemen je dagelijkse leven in en haar daar vruchtbaar laten zijn. Kun je ervan uitdelen zonder dat ze daarvan minder wordt.